در این نوشتار با صنایع دستی چوبی ایران آشنا خواهیم شد.
صنایع دستی چوبی یکی از انواع جذاب در صنایع دستی ایران است که هنر و زیبایی خاصی دارد. یک اثر زیبا و ظریف چوبی که با دست ساخته شده است، تا سالها نشان دهنده ذوق سازنده آن است. چوب در مناطق مختلف ایران به طور طبیعی و فراوان وجود دارند بنابراین صنایع دستی که از چوب و یا ساقهی درختان ساخته می شوند بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
پیکر تراشی
یکی از شاخههای صنایع دستی چوبی، پیکرتراشی چوب است که در آن پیکر تراش، با استفاده از ابزار و چوب مناسب طرحهای مختلفی را مانند احجام هندسی، آناتومی عمومی بدن انسان و پرندگان و حیوانات در حالات مختلف را به چوب انتقال میدهد و به اصطلاح پیکر تراشی میکند.
خراطی چوب
از جمله صنایع چوبی دستی ایران، خراطی چوب است، که معمولا در نقاط پر چوب کشور رواج بیشتری دارد. در خراطی از چوبهای نرم و مرطوب مانند: گردو، چنار، چوب سفید، توسکا، بید و…استفاده میشود. این هنر توجه بسیاری از جهانگردان را به خود جلب کرده و نمایانگر و تصویرگر بخشی از هنر صنایع دستی ایران است. خراطی چوب ترکیبی از حرکات دورانی دستگاه و تراشکاریهایی متقارن و افقی روی چوب میباشد. امروزه از ابزارهای برقی و فلزی به جای ابزارهای چوبی قدیم استفاده میکنند که باعث افزایش سرعت و راحتی طراحان شده است.
معرق
معرق، یکی از هنرهای زیبا و ظریف بر روی چوب است. با استفاده از سوزن به طور ظریف و دقیق طرحهای چوبی زیبا روی چوب برش میدهند و سپس آن را روغنکاری میکند تا براق شود. به دلیل این که به طور طبیعی، چوب هر درخت دارای رنگ منحصر به فردی است، از این ویژگی برای ایجاد رنگ و بافت متفاوت در برش روی چوب استفاده میشود. در کلمه، معرق به معنی وصله است. معرق بیشتر برای تزئین به کار میرود. از مهمترین محصولات معرق میتوان به انواع تابلوی نقاشی و خطاطی اشاره کرد.
خاتم کاری
هنر خاتم، تزئین سطح اشیاء توسط مثلث های کوچکی که به صورت اشکال منظم هندسی است، انجام میشود. نقشبندی این شکلهای هندسی را با قرار دادن مثلث هایی کوچک در کنار هم ایجاد میکنند. کار خاتم از نقشههای هندسی که از مثلثهای متساوی الاضلاع است تشکیل شدهاست، که از استخوان، عاج، چوب و مفتول برنج ساخته شده و معمولا روی سطح اشیاء، به ضخامت دو میلیمتر چسبانده میشوند.
نویسنده: مرضیه امینی