در نوشتار قبلی به معرفی برخی از محصولات صنایع دستی چوبی در ایران پرداختیم، در این نوشتار نیز به معرفی برخی دیگر از این محصولات میپردازیم.
حصیربافی
یکی از شاخههای صنایع دستی چوبی ایران، حصیربافی است که در بین روستاییانی که در کنار رودخانه و دریا زندگی میکنند، بیشتر رواج دارد به دلیل این که گیاهان در این مناطق و به خصوص درکنار مردابها میرویند. گیاهانی مانند بامبو و ارغوان و ساقهی گندم، درخت نخل و برنج، مواد اولیه برای حصیربافی هستند. حصیربافی در ایران مختص شهرهای جنوبی است که درختهای نخل دارند که از برگ درخت خرما انواع سبد، ظرف، زیرانداز و سفره میسازند. از زیرشاخههای حصیربافی میتوان از چم بافی، مرواربافی، سبد بافی و ترکه بافی نام برد.
منبتکاری
از جمله هنرها و صنایع چوبی دستی ایران، منبتکاری است، که با کندهکاری روی چوب، نقش و نگارهایی به صورت برجسته را به تصویر میکشند. درگذشتههای دور کندهکاری روی چوبها را به وسیله ابزارهای ساده انجام میدادند که به دلیل عمر نه چندان زیاد چوب و شرایط آب و هوایی مختلف، مورد آسیب قرار میگرفتند و مقاومت خود را از دست میدادند.
مشبککاری با چوب
مشبککاری اغلب همراه با دیگر هنرهای مرتبط با چوب به خصوص منبت است. در این رشته صنایع دستی، وقتی طرح مورد نظر را بر روی چوب پیاده میکنند، قسمتهای اضافی طرح را با ابزاری مانند مغار و اره مویی خارج میکنند، تا طرح اصلی به صورت مشبک باقی بماند و برای این که طرح باقی مانده بُعد پیدا کند و زیباتر شود، آن را منبتکاری میکنند.
سوخت روی چوب
یکی از صنایع دستی چوبی ایران، سوخت روی چوب است که در این هنر، قالبهای مختلفی از جنس فولاد یا برنج که دارای نقوش سنتی مورد نظر هستند را بر روی آتش داغ میکنند و با فشردن آن بر روی چوب این داغی را به چوب انتقال میدهند و اثر این سوختگی آثار هنری زیبایی به وجود میآورد که این هنر در رویه ی میز و مبلمان و جعبه جواهر و غیره کاربرد دارد.
سازهای موسیقی
یکی از صنایع دستی چوبی ایران، انواع سازهای سنتی موسیقی مانند ویولن، کمانچه، سنتور، تار، سه تار، فلوت و غیره است که از چوب های مناسب و بادوام ساخته میشوند. عواملی مانند نوع چوبی که در ساخت آنها به کار رفته و استادکار یا کارگاهی که تولید کنندهی این سازها، در کیفیت ساز تاثیر به سزایی دارد. برای تکمیل ساخت یک ساز از پوست حیوانات و سیم نیز در کنار چوب استفاده میشود.
نازک کاری چوب
نازک کاری روی چوب، یکی از رشتههای متنوع و با ارزش چوب است که در آن، بر اساس نقش و طرح مورد نظر، چوب روکش میشود. محصولات ظریف و نازک چوبی با این روش، در نهایت دقت و زیبایی و ظراف تولید میشوند.
نویسنده: مرضیه امینی
