درخت اقاقیا با نام علمی Robinia Pseudoacacia و نام انگلیسی Black locust بومی شمال آمریکا در پنسلوانیا و جورجیا می‌باشد. این درخت زینتی زیبا در ایران بسیار مورد توجه واقع شده و در شهرهای مختلف کاشته می‌شود و در مجارستان به عنوان درخت ملی شناخته می‌شود. در ویکتوریا، گل اقاقیا نشان‌دهنده یک عشق پنهانی و دوستی عمیق است.
این گیاه به صورت درخت یا درختچه به سرعت رشد کرده و به ارتفاع ۲۵ – ۱۵ متر می‌رسد. شاخه‌ها خمیده بوده و تاجی چتری شکل با گستردگی ۱۵ متر می‌سازد. تنه درخت دارای انشعابات متعدد و به رنگ خاکستری است. بر روی پوست تنه شیارهایی عمیق و زمخت وجود دارد. شاخه‌ها در جوانی دارای پوست صاف و براق به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز هستند اما پس از گذشت مدتی شیارهایی بر سطح آنان نیز ظاهر می‌شود.
به علاوه، در درختان اقاقیای وحشی خارهایی بر سطح شاخه‌ها دیده می‌شود، در حالی که در درختان کشت شده این خارها وجود ندارد. شاخه‌های این درخت ترد و شکننده هستند مقاومت زیادی در برابر بادهای سهمگین ندارند.
درخت اقاقیا خزان‌کننده بوده و دارای برگچه‌هایی به طول ۵ – ۴ سانتی‌متر است که به صورت مرکب و متناوب به تعداد ۱۹ – ۷ تایی بر روی یک شاخه قرار دارند. برگچه‌ها نازک و دارای حاشیه صاف و نوک گرد هستند. قسمت بالای برگ‌ها به رنگ سبز روشن است و در قسمت‌های پایین به رنگ خاکستری میل می‌کند. در پاییز، برگ‌ها تغییر رنگ قابل توجهی نداشته و به صورت سبز تیره یا خاکستری فرو می‌ریزند. برگ‌های درخت اقاقیا در دمای زیاد به سمت بالا و در آب و هوای مرطوب به سمت پایین خمیده می‌شوند.
در خرداد ماه درخت اقاقیا شروع به گل‌دهی کرده و منظره‌ای بی‌نظیر خلق می‌کند. گل‌ها به صورت خوشه‌هایی به طول ۲۵ – ۱۰ سانتی‌متر از شاخه‌ها آویزان می‌شوند. گل‌ها به شکل نخودی و به ۲ سانتی‌متر، به رنگ سفید یا سبز روشن ظاهر می‌شوند. این گل‌ها بسیار معطر و خوش‌بو هستند و تا اواخر تابستان بر درخت باقی می‌مانند. حشراتی مانند زنبور عسل علاقه زیادی به گل‌های اقاقیا دارند.
میوه درخت اقاقیا شبیه به لوبیا و دارای غلاف می‌باشد. این دانه‌ها سرشار از پروتئین، چربی، کلسیم، فیبر، فسفر، و انواع ویتامین و مواد معدنی است و در دسته‌ی دانه‌های روغنی برای استخراج روغن قرار دارد.
این درخت زیبا به آب و هوای سرد یا گرم مقاوم بوده و سرما را تا دما ۱۵- درجه تحمل می‌کند. این درخت در خاک‌های خشک نیز به راحتی دوام می‌آورد اما در خاک‌های آهکی همراه با زهکشی مناسب رشد بهتری خواهد داشت.
درخت اقاقیا علاوه بر زیبایی، برای مصارف دارویی و خوراکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. اجزای مختلف این درخت جهت بهبود اسپاسم، سرفه، التهاب معده، کاهش کلسترول خون و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چوب این درخت نیز در صنعت کاربرد داشته که در نوشتار آینده به آن خواهیم پرداخت.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی
