درخت اوجا با نام علمی Ulmus minor Miller متعلق به خانواده نارون می‌باشد. به طور کلی، گونه‌های نارون از مهم‌ترین گونه‌های گیاهی هستند که در انواع شرایط آب و هوایی رشد کرده و انتشار یافته‌اند. این درخت در گویش‌های مختلف فارسی با نام‌های خوش سایه، پشه غال، پشه وار، پشه بانه، سده، ناژبن، بوقیصا، نارون کوهی، نارون چتری، اوجادار، لی، سایه خوش، دارون، غرغاج، وراون، دردار، سده، وسک، پشه، پشه دار، گیزم، درخت پشه، پشگال، دروار، درخت شاه اشرفی، سفیددار، لو، لیه، گل پردار، مد، سمت، قره آغاج، قره قاج، وزم، بسک، وزک، غرغار، ملج، ملیچ، لوروت، سرخه، شلدرا، غرغار، جبلی، پشه خوار، پشه خام و در زبان انگلیسی Common elm و Elm نیز خوانده می‌شود.
این گیاه اغلب به صورت درخت می‌روید؛ اما نمونه‌هایی از آن به صورت درختچه نیز وجود داشته که دارای ساقه‌های بسیار کوتاه می‌باشند. به این ترتیب ارتفاع درخت اوجا به ۴۰ – ۲ متر می‌رسد. پوست این درخت در ابتدا صاف بوده و با گذشت زمان، سخت، خشن و دارای شکاف‌های عمیق می‌گردد. پوست این درخت در صنایع پزشکی دارای ارزش دارویی است.
برگ‌های درخت اوجا منفرد، تخم‌مرغی، نوک تیز و دارای دم‌برگ و دندانه در حاشیه می‌باشد. سطح برگ‌ها از کرک پوشیده شده و زبر است.
گل‌ها به صورت دسته‌ای و قبل از رویش برگ‌ها بر روی شاخه‌های کوتاه پدیدار شده و گرده‌افشانی آن‌ها توسط باد صورت می‌گیرد. این گل‌ها بدون دم‌برگ هستند و کاسه گل آن‌ها به ۸ – ۴ بخش تقسیم شده و ۸ – ۴ پرچم در آن قرار دارد. میوه درخت اوجا در اردیبهشت و خرداد و به طول ۳ و عرض ۱.۵ سانتی‌متر می‌روید. میوه این درخت بسیار مشابه میوه درخت ملچ است اما تفاوت‌هایی نیز با آن دارد. برای مثال، بذر و باله درخت اوجا نسبت به ملچ کوچک‌تر می‌باشد. همچنین میوه دارای دمگل کوتاه بوده و دانه در بخش بالایی باله قرار دارد.
اجزای مختلف درخت اوجا جهت دفع سنگ كليه، درمان تبخال و جوش و زگیل، درمان اسهال، بهبود درد گوش، درمان خونریزی معده، درمان بواسیر، جوش خوردن استخوان شکسته، درمان شوره سر و تقویت مو… مورد استفاده قرار می‌گیرد. پوست درخت اوجا تأثیر دارویی قوی‌تری نسبت به برگ آن دارد.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی
