درخت برگبو با نام علمی Laurus nobilis متعلق به خانواده برگ بویان و بومی مناطق مدیترانه میباشد. این درخت با نامهای غار، حبالغار، شجرالغار، دهم، دهمست، رند، عمار و ذاقی نیز خوانده میشود. درخت برگ بو برای نخستین بار، در دوره قاجار توسط ناصرالدین شاه از اروپا وارد کشور شد و در کاخ گلستان کاشته شد. پس از آن مظفرالدین شاه نیز کاشت این درخت را در سایر باغهای سلطنتی رواج داد. چند درخت قدیمی باقی مانده از آن دوران کماکان در کاخ وزارت دارایی و پارک شهر موجود است. از آن زمان تاکنون درخت برگ بو در نقاط مختلف ایران از جمله مناطق شمال کشور و تهران کاشته شده است.
برگبو گیاهی همیشه سبز بوده و به صورت درخت و درختچه میروید. قامت این درخت به ۱۰ – ۵ متر میرسد اما در مناطق گرمسیری تا ارتفاع ۲۰ متر نیز دیده میشود. درخت برگ بو علاوه بر المان زینتی، اغلب برای مصارف آشپزی و دارویی کشت میگردد.
برگها به صورت منفرد بر شاخهها میرویند. فرم برگها تخممرغی کشیده به طول ۱۴ و عرض ۵ – ۴ سانتیمتر بوده و دارای حاشیه موجدار و دندانهدار هستند. سطح روی برگها، سبز تیره و براق، و سطوح پشت آن کمرنگتر میباشند. این برگها معطر هستند و پس از له شدن بوی بیشتری از خود منتشر میکنند.
درخت برگبو دو پایه است و گلهای نر و ماده در دو درخت جداگانه میرویند. گلها در دستههای خوشهای و به رنگ زرد هستند.
میوههای این درخت در فروردین و اردیبهشت می رویند. این میوهها سته و کروی به قطر ۱ سانتیمتر بوده و در ابتدای رویش به رنگ سبز مایل به زرد و پس از رسیدن به رنگ بنفش مایل به آبی یا ارغوانی دیده میشوند. درون هر میوه یک دانه بذر نهفته است. از بخش گوشتی میوه روغنی به نام “لوریه” استخراج میگردد که سبز رنگ و معطر است.
درخت برگبو گیاه مقاومی بوده و با انواع آب و هوا به ویژه آب و هوای گرم سازگار است.
برگ و میوه این درخت مورد استفاده قرار میگیرد. از برگ بو به عنوان عطردهنده و طعمدهنده در غذا استفاده میشود. باید توجه داشت که بهتر است برگ را به صورت کامل و خشک در غذا انداخته و در هنگام سرو از غذا جدا شود و از خرد کردن و استفاده از برگ تازه خودداری گردد.
این گیاه جهت تقویت معده و دستگاه گوارش، افزایش اشتها، هضم بهتر غذا، درمان تورمهای موضعی، تقویت سیستم ایمنی بدن، ضد عفونیکردن و… استفاده میشود.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی
