درختان توسکا، حدود ۹ درصد از حجم چوب در جنگلهای شمال ایران را تشکیل میدهند. این چوب تا حدودی مشابه چوب راش میباشد؛ از این رو گاهی فروشندگان سودجو، محصولات ساخته شده با چوب توسکا را به عنوان چوب راش به مصرفکنندگان میفروشند. مبلمان ساخته شده با چوب درخت توسکا، پس از راش بیشترین تقاضا را در بازار دارند.
گونههای توسکای موجود در ایران (توسکای ییلاقی و توسکای قشلاقی) به رنگ صورتی مایل به قرمز بوده و همانطور که اشاره کردیم بسیار شبیه به چوب راش هستند. رنگ چوب درون و برون تقریباً یکسان بوده و به تدریج به سمت یکدیگر میل میکنند. در صورت برداشت چوب توسکا در پاییز، به محض برش رنگ آن سفید است و پس از گذشت زمانی کوتاه به قرمز یا صورتی کمرنگ گرایش پیدا میکند. دوایر رشد سالانه به صورت پهن و موجدار قابل رؤیت هستند.
چوب درخت توسکا در برخورد با رطوبت هوا فاسد میشود. بنابراین، بلافاصله پس از برش، آن را خشک کرده و یا در آب قرار میدهند. مقاومت این چوب پس از تماس با آب چندین برابر میشود. از همین رو چوب توسکا در دوران انقلاب صنعتی برای ساخت لنگرگاه استفاده میشد. همچنین بسیاری از نواحی ونیز بر روی چوبهای توسکا ساخته شدهاند.
الیافِ یکدست این چوب، بافتی یکنواخت را به وجود آورده است. چوب توسکا نسبتاً نرم بوده و از وزن نیمه سنگین تا سبک دیده میشود. شرایط و محیطی که درخت توسکا در آن رشد یافته است، تأثیر بسیاری بر کیفیت چوب حاصل از آن دارد. به علاوه، از کیفیت چوب درختان، پس از سن ۷۰ سالگی به شدت کاسته میشود. چوب توسکای قرمز کاربرد بیشتری در صنایع چوبی دارد.
عملیات چسبخوری، پیچکاری، رنگپذیری و به طور کلی پردازش این چوب مطلوب بوده و به راحتی صورت میگیرد. از چوب درخت توسکا برای ساخت روکش، تختههای چند لایه، شمع معادن، کلاف مبل، قالبهای چوبی، کفپوش، ظروف چوبی و… استفاده میشود. مبلمان ساخته شده با چوب توسکا قیمت مناسبی دارند.
به طور کلی چوبهای توسکا به دو دسته گرهدار و ساده تقسیم میشوند. چوبهای گرهدار به دلیل مقاومت کمتر ارزانتر میباشند. میتوان گفت چوب توسکای بومی هر منطقه هزینهکمتری را نسبت به چوبهای غیر بومی شامل میشود.
نویسنده:مطهره سادات میرلوحی