نمای سبک روم شرقی

در میان سبک­های معماری برای نمای ساختمان، برخی از سبک­ها اغلب در خدمت مذهب بوده و هستند، به طور مثال می‌­توان از سبک معماری روم شرقی نام برد.

تاریخچه معماری روم شرقی

پس از تقسیم­ شدن امپراتوری عظیم و قدرتمند روم، به دو بخش روم شرقی و روم غربی، شهر باستانی بیزانس (مقر روم شرقی) توسط کنستانتین، بازسازی شد. که همان قسطنطنیه (استانبول امروزی) می‌باشد. این شهر بندری اهمیت تجاری خاصی داشت. و از تمدن چشم گیری برخوردار بود. و با تمدن‌های روم، یونان، بابل، ایران و … در شرق و غرب در ارتباط بود. که ماحصل آن، تأثیر بیزانس از هنر و معماری مشرق زمین و از طرفی مسیحیت در خلق جلوه­ای جدید از معماری شد. معماری بیزانسی، جزئیات شیوه‌های معماری رومی، یونانی، غربی و خاورمیانه‌ای را با یکدیگر ترکیب می­‌کرد. و توانسته بود معماری ارتدکس را نیز تحت تأثیر قرار دهد. از این سبک معماری بیشتر در ساخت مکان­های مذهبی و کلیساها استفاده شده‌­است.

ساختار معماری روم شرقی

ساختمان‌های اصلی بیزانسی، به صورت چند ضلعی (مربع، مستطیل، هشت ضلعی و…) شکل هستند. و یک پلان مرکزی، محوری و یا هر دو را در برمی‌گیرند. پلان مرکزی از پلان‌های بارز و مشخص بیزانس می‌­باشد. که تاکید بر نقطه ­مرکزی دارد. اگرچه منشأ آن را می‌­توان در روم دید. اما این سبک در این دوره به مرحله­‌ی تکامل رسیده‌ ­است. محراب به عنوان قطب­‌نما با تمام شکوه و زیبایی رو به فضای مرکزی دارد. در این سبک، نسبت به نمای بیرونی، توجه بیشتری به نمای داخلی ساختمان‌ها می‌شود. پنجره‌های بلند نورگیر در این سبک رواج پیدا کردند. که نور طبیعی به کمک آن‌ها به داخل ساختمان می‌تابد. و تهویه‌ی هوا نیز بهتر انجام می‌شود. روایتگری و استفاده از موزاییک­ کاری­های شکیل و ارزشمند با سنگ­های رنگارنگ و ریز در طرح­های متنوع برای سطوح دیوارها و دکور ساختمان‌های بیزانسی رواج دارد. در این سبک، به جای ستون‌بندی‌های کلاسیک، ستون‌هایی که زیرطاقی‌های دکوری داشته و از طرح‌های خاورمیانه الهام گرفته شده، تعبیه می­‌شود.

ویژگی های نما در معماری روم شرقی

برجسته‌­ترین ویژگی معماری بیزانسی، وجود گنبد و سقف­های گنبدی زیباست. نوع گنبد زدن در بنا به این صورت مقتبس از معماری چهارتاقی ساسانی است. در این معماری، از آجر و بلوک­های سنگی تراشیده برای بسیاری از بناها و دیوارها استفاده شده. و از سنگ مرمر برای سرستون­ها و ستون­ها بهره برده‌­­اند. از معروف­ترین بناهای ساخته شده به این سبک، می‌­توان از کلیسای حواریون، کلیسای ایاصوفیه که امروزه مسجد می‌­باشد. و یکی از شاهکارهای معماری بیزانس می­‌باشد، کلیسای سن گویگوری، سانتا سرجیوس و باکوس در استانبول و کلیسای سان ویتاله در راونا نام برد.