بی تردید، چوب به عنوان یکی از اساسی ترین مواد در جوامع بشری، نقشی بسیار تعیین کننده در صنایع مختلف جهانی دارد. چوب از گذشتههای دور تا اکنون در ساخت جزئیترین وسایل تا ابزارآلات مهم و حیاتی استفاده شده و زندگی بشر را با آسودگی بیشتر همراه کرده است. بهطوری که با ورود متریالهای جدید، چوب کماکان جایگاه خاص خود را حفظ کرده و در مواردی حتی بیش از پیش مورد استفاده قرار میگیرد. قالبسازی
صنعت قالبسازی نیز از جمله صنایعی است که بخشی از آن وابسته به چوب بوده و از این ماده با ارزش برای تهیه قالب در صنایع مختلف بهره برداری میکند.
قالب سازیهای چوبی در ساختمانهای بتنی یکی از رایجترین موارد استفاده از چوب در صنعت قالبسازی و ساختمانسازی میباشد. با وجود متریالهای دیگر مانند آلومینیوم، فایبرگلاس، ورقهای فولادی و پارچه، هنوز بسیاری از افراد از چوب به دلیل سهولت و وزن سبک آن برای قالب بتن استفاده میکنند.
در صنعت قالبسازی، چوب درختان سوزنیبرگ که دارای بافت نرمتری نسبت به درختان پهنبرگ هستند استفاده میشود. زیرا تغییر شکل چوب درختان سوزنیبرگ در اثر تماس با رطوبت، کمتر از درختان پهنبرگ بوده و ابعاد و فرم دقیقتری را ارائه میدهند. تنها چوب استفاده شده در ایران برای قالبسازی بتن، چوب تبریزی است که به نام سپیدار، صنوبر و چوب سفید نیز شناخته میشود. این چوب اغلب از کشورهای روسیه و فنلاند وارد شده و به دلیل افزایش قمیتهای اخیر، مصرف آن در قالبسازی کاهش یافته است.
برای تولید برخی از قطعات مختلف صنعتی، ابتدا از طرحهای چوبی استفاده میشود. برای این کار، پس از جدا کردن پوست درخت آن را برش زده و در هوای آزاد یا کوره قرار داده تا رطوبت آن به ۱۹ درصد برسد. سپس آنها را در مواد شیمیایی شامل کرئوزوت، مازوت و تانالیت اشباع کرده تا تغییر شکل چوب در اثر رطوبت به حداقل ممکن رسیده و در برابر حمله حشرات مقاوم گردد. در پروسه ساخت قالب، پس از طراحی نقشه فنی با نرمافزارهای مربوطه و انتقال آن به ماشین CNC، ماشینکاری بر روی چوب انجام میشود. طرح پیاده شده بر روی چوب، برای ساخت قالب فلزی به ریختهگری واگذار میگردد.
در صنعت قلمکاری نیز قالبهای چوبی جایگاه ویژهای دارند. برای ساخت این قالبها چوب درختان گلابی و زالزلک بهترین گزینه هستند. این چوبها را پس از برش، در لایههای چوب اره یا در سایه نگهداری کرده تا خشک شوند. پس از آن با اجرای عملیات تخصصی، چوب برای قالبسازی آماده میگردد.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی
