درخت افرای سیاه با نام انگلیسی Box elder (maple) و نام علمی Acer negundo (nigrum) درختی از گونه‌ی افرا و تیره‌ی ناترکیان است. این درخت در ایران به نام‌های افرای آمریکایی و افرای سه برگ نیز شناخته می‌شود. همان‌طور که در نوشتار معرفی درخت افرا اشاره کردیم، افرای سیاه، بومی بخش‌های از ایالات متحده، آمریکای جنوبی و جنوب شرقی کاناداست.
این درخت زیبا، ارتفاعی برابر با ۲۰_ ۱۵ و گاهی ۲۵ متر و قطره تنه ۵۰ _ ۳۰ سانتی‌متر داشته و تاج بیضی شکل متراکمی به گستردگی ۱۲ متر داراست. به همین خاطر به عنوان درخت سایه‌افکن در پارک‌ها، حاشیه خیابان‌ها و فضاهای سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. تنه اصلی درخت معمولاً دارای چند شاخه اصلی است و پوست آن قهوه‌ای مایل به خاکستره تیره و سیاه است. شاخه‌های این درخت نازک است و در برابر وزش باد شدید مقاومت چندانی ندارد.
افرای سیاه پهن‌برگ و خزان‌کننده بوده و برخلاف سایر گونه‌های افرا برگهای شانه‌ای دارد. برگ‌ها متقابل بوده و شامل۳ تا ۵ برگچه نوک تیز دندانه‌دار به طول ۱۰ _ ۵ و عرض ۵ _ ۴ سانتی‌متر می‌باشند. رنگ برگ‌ها با توجه به گونه، در طیفی به رنگ سبز تیره و کدر تا ابلق دیده می‌شوند.گونه‌های ابلق به عنوان درخت تأکیدی در فضای سبز نیز کاربرد دارند. برگهای جوان دارای پوشش صورتی، سفید یا بنفش هستند و حالتی مومی شکل دارند. رقم فلامینگو (Flamingo )، از گونه‌های ابلق است که در آن حاشیه برگ‌ها صورتی کم‌رنگ دیده می‌شود و همچنین در رقم الگانس (Elegans) برگ‌ها ابلق و به رنگ سبز و حاشیه زرد نمایان هستند. در پاییز برگهای درخت افرای سیاه، با رنگ‌های سبز و زرد چشم‌انداز زیبایی خلق می‌کنند.
درخت افرای سیاه دو پایه است؛ بدین معنا که پایه‌های نر و ماده به صورت مجزا در دو درخت قرار دارد. افرای نر، بیش‌تر جنبه تزئینی داشته و گونه ماده دارای میوه‌های سفید رنگ جالبی است. اوایل بهار شروع گل‌دهی افرای سیاه است. میوه‌ها نیز در تابستان بالغ شده و در طول زمستان کماکان بر شاخه‌ها باقی می‌مانند. این میوه‌ها به صورت فندوقه‌هایی زوج و V شکل بالدار (سامار)، از خوشه‌هایی آویزان هستند که طول هر خوشه به ۱۵ تا ۲ سانتی‌متر می‌رسد.
افرای سیاه در خاک‌های لومی با حاصل‌خیزی متوسط و زهکشی مناسب رشد بهتری دارد. سیستم ریشه‌ای عمیق این درخت از فرسایش خاک جلوگیری کرده و به اعماق زمین دسترسی پیدا می‌کند. رشد این گونه از افرا نسبتاً زیاد بوده و برای پر کردن سریع بین درختان در فضاهای سبز انتخاب مناسبی می‌باشد. آفتاب کامل برای این درخت شرایط ایده‌آلی به‌شمار می‌رود.
در تابستان و زمستان زمان هرس افرای سیاه فرا می‌رسد. این گیاه در مقابل هرس سنگین مقاوم بوده و انتخاب مناسبی برای ساخت بونسای است.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی
