درخت بداغ (بوداغ) با نام علمی Viburnum lentago متعلق به خانواده ADOXACEAE (آدوکساسه) بوده و بومی شمال شرقی آمریکا و جنوب کانادا است. از نام‌های دیگر آن در زبان انگلیسی به sweet viburnum، Sheep berry و Nanny berry می‌توان اشاره کرد.
زیبایی این درخت و میوه‌های خوش‌طعم آن، طرفداران زیادی را در آمریکا به خود جلب کرده است. این درختچه به عنوان پرچین در باغ‌ها و گیاه زینتی و مصرفی در باغچه‌ها بسیار پرکاربرد میباشد.
درختچه بداغ سرعت رشد متوسطی داشته و قامت آن تا ۹ متر می‌رسد. قطر تنه نیز ۲۵ سانتی‌متر و پوست آن ابتدا به رنگ بوده و پس از مدتی به قرمز یا قهوه‌ای تغییر می‌یابد. تنه درخت در صورت بریده یا شکسته شدن بوی بسیار ناخوشایندی منتشر می‌کند. شاخ و برگ زیبای درخت بداغ، تاجی به فرم گرد را پدید می‌آورند.
برگ‌های درخت بداغ به فرم تخم‌مرغی و دندانه‌دار است و به طور کلی شکل ظاهری آنان مشابه برگ‌های درخت افراست. طول برگ‌ها ۱۰ – ۵ سانتی‌متر و عرض آن‌ها ۵ – ۲ سانتی‌متر و به رنگ سبز روشن می‌باشند. این درخت خزان‌کننده است و برگ‌ها در پاییز به رنگ قرمز و نارنجی گراییده و مناظر بی‌نظیری را خلق می‌کنند.
درخت بداغ در حدود سه سالگی به گل نشسته و در ۱۰ – ۵ سالگی بالغ می‌شوند. در فصل بهار مجموعه‌هایی کروی از گل بر روی شاخه‌ها ظاهر می‌شود. گل‌های ماده به قطر ۴ – ۱۱ سانتی‌متر در قسمت مرکزی و بالای این توده قرار دارند؛ در حالی که گل‌های نر با قطر ۲ سانتی‌متر در بخش حاشیه و اطراف این مجموعه هستند. گل‌ها معطر به رایحه‌ای دلنشین و دارای ۵ گلبرگ می‌باشند.
میوه این درخت توت‌هایی کروی به رنگ قرمز، زرد، سیاه و آبی است که علاوه بر مصرف خوراکی انسان‌ها، یک منبع تغذیه مهم برای پرندگان نیز به شمار می‌رود. میوه‌ها تا فصل تابستان بر روی شاخه‌ها دیده می‌شوند.
بهترین خاک برای رشد درختچه بداغ، خاک‌های لومی حاصل‌خیز، شنی، ماسه ای، و مرطوب همراه با زهکشی مناسب میباشد. بهتر است برای تقویت گیاه در ابتدای فصل بهار کمی خاک‌برگ به ضخامت ۷ – ۵ سانتی‌متر بر روی سطح خاک و اطراف بوته پخش شود. به طور کلی این درختچه جذاب در برابر آلودگی هوا و سرما مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد؛ به همین دلیل گیاهی مناسب برای کاشت در شهرها میباشد.
این گیاه هرس‌پذیر است و بهترین زمان برای هرس آن پایان زمان گلدهی درخت و یا اوایل بهار است. شته‌ها و بیماری سفیدک از جمله آفات تهدیدکننده زندگی درختچه بداغ هستند.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی
