در نوشتار گذشته به معرفی درخت توت و میوه خوشطعم و غنی آن پرداختیم. در این نوشتار چوب این درخت را بررسی خواهیم کرد. در کتاب مقدس بیان شده است که چوب توت هرگز پوسیده نمی شود. معروفترین چوب توت، متعلق به درختان توت جزیره ایزو ژاپن است که سن آنها به ۱۰۰۰ سال نیز میرسد.
اجزای مختلف درخت توت از قرنها پیش مورد توجه همگان بوده است. میوه درخت یک منبع تغذیهای قوی برای انسان و برگهای آن تغذیه کننده کرمهای ابریشم و دام است. از پوست شاخههای جوان برای بستهبندی و کنار هم نگداشتن نهالهای پیوند استفاده میشود. چوب این درخت نیز از دیرباز در مصارف گوناگون از جمله ساخت گاوآهن برای برنجکاری و سایر لوازم کشاورزی و ساخت وسایل تزئینی، حصار، ظروف مختلف، هیزم و…کاربرد فراوانی داشته است.
چوب درخت توت دارای بافتی سخت، سنگین و تا حد زیادی یکنواخت میباشد. این چوب از نظر ظاهری شباهت بسیاری با چوب درخت گیلاس سیاه و از نظر ویژگیهای ساختاری و مکانیکی مشابه چوب درخت اقاقیاست. چوب اقاقیا نیز مانند توت بسیار محکم بوده و در برابر رطوبت مقاومت خوبی از خود نشان میدهد. این چوب الیاف موازی و متراکم داشته و به راحتی دچار شکاف و ترک نمیشود. تخلخل و منافذ کوچک و بزرگ از دیگر ویژگیهای این چوب میباشد.
چوب درون به رنگ زرد روشن است و چوب برون درخشنده و به رنگ قهوهای (طلایی) مایل به قرمز میباشد. به طور کلی، چوب توتهای مسن، تیرهتر میباشد. چوب این درخت در تماس مستقیم با نور خورشید بر اثر اشعه فرابنفش دچار تغییر شده و به تناژی تیره از رنگ قهوهای میگراید.
چوب درخت توت در برابر حمله حشرات مقاومت مطلوبی داشته و پوسیده نمیشود. در مقابل هوازدگی نیز میتوان روی این چوب حساب کرد؛ زیرا در این مورد نیز بسیار قدرتمند عمل میکند. رنگپذیری، چسبخوری و به طور کلی پردازش با ابزارهای دستی یا ماشینی بر روی چوب توت به سهولت انجام میپذیرد.
امروزه از این چوب در اروپا برای ساخت بشکههای چوبی نگهدارنده مایعات استفاده میشود.
در ایران نیز این چوب جایگاهی بسیار ویژه در ساخت ابزارآلات موسیقی از جمله تار و سه تار دارد. هرچند که چوبهای بهتری نیز برای ساخت این آلات موجود است اما ایرانیان به نوای سازهای ساخته شد با این چوب خو گرفتهاند. صنعت مبلمان نیز از این چوب منحصر به فرد غافل نشده و به عنوان چوبی مستحکم و زیبا از آن بهره میبرد.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی