در نوشتار گذشته، به معرفی نخل، این درخت پر برکت که بر مناطقی از سرزمینمان ایران سایه گسترانیده، پرداختیم. این درخت ستبر و ارزشمند در ایران بسیار مجهور واقع شده و آن گونه که شایسته است از آن بهره برداری نمیگردد. جزء به جزء این درخت اصیل، گسترهای از نعتها و لطف الهی را میهمان زندگی بشر کرده و عرصه زندگی را بر او آسانتر میکند. چوب خرما
همانطور که در نوشتار پیشین اشاره شد، هر درخت خرما تا ۲۰۰ سال عمر میکند، اما به دلیل کاهش چشمگیر باردهی آن پس از سن ۱۰۰ سالگی، نگهداری از آن توجیه اقتصادی نداشته و سرانجام دست سرنوشت تبر قطع را بر تن آن فرود میآورد.
چوب خرما، از چوبهای در دسترس موجود در کشور به شمار میآید؛ زیرا ۲۲-۲۰ درصد از نخلستانهای جهان در ایران جای گرفتهاند. از دیرباز از این چوب برای ساخت انواع وسایل زندگی و مسکن بهره میبردهاند. وجود بناهای ۵۰۰ -۳۰۰ ساله ساخته شده از چوب درخت خرما، نشان از استحکام و دوام این چوب دارد. در سالهای اخیر از این چوب برای ساخت سقف خانههای روستایی استفاده میشد.
چوب خرما، پتانسیل بالایی برای تولید انواع محصولات را دارا میباشد اما متأسفانه به دلیل کمبود امکانات و تکنولوژی لازم، این محصولات هنوز تجاری نشده و نیاز و توانایی تولید آنها به رسمیت شناخته نشده است.
چوب تنه این درخت چگالی و رطوبت مطلوبی دارد؛ به طوری که از تنه درختان کهنسال روغنی در ساخت پانلهای چند لایه، تخته سه لایه، چوب چند لایه عرضی، تخته بلوک و… ساخته میشود. مصرفکنندگان اصلی این محصولات، کشورهای تایلند و مالزی هستند. این چوب استاندارهای جهانی، از جمله استانداردهای توصیه شده برای خواص مکانیکی توسط استاندارد EN را داراست.
از چوب خرما در ساخت آلاچیق، سایهبان، مبلمان، میز و صندلی، سرویس خواب، ظروف آشپزخانه و… نیز به ویژه در مناطق نخلخیز استفاده میشود.
چوبهای مصنوعی از جمله MDF، نئوپان و تخته فیبرها جایگاه ویژهای در صنعت چوب یافته و از آنها برای تولید انواع محصولات چوبی مانند کمد، کابینت، سرویس خواب، کتابخانه، میز و… استفاده میشود. چوب و ضایعات درخت خرما برای تولید چوبهای مصنوعی کاربرد گستردهای دارد.
علاوه بر ضایعات شاخ و برگ و الیاف اطراف تنه درخت، از چوب آن نیز در تولید کاغذ بهره برداری میشود. همچنین از شاخ و برگ آن برای ایجاد حصار در چراگاههای موقت استفاده میشود. به طور کلی، این ضایعات از منابع مهم مواد آلی برای غنیسازی خاک، کشت قارچ و خوراک دام هستند.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی