درخت دارواش با نام علمی Viscum album متعلق به خانواده سندلیان (Santalales) بوده و بومی اروپا و غرب و جنوب آسیاست. واژه “دار” به معنای درخت و دارواش در فارسی، گیلکی، مازندرانی و تالشی به معنی علف درخت می‌باشد. به علاوه، این گیاه در گویش‌های مختلف با نام‌های دَرَواش، داروَش، افسوس، کشمش گاو، عنم، واش، درخت و برق، شجر‌الدبق، گی، واشف دله، کشمش کاویان، شجره دبق، دبق، حب‌العصفور، زبیب‌الجمیل، مویزک عسلی، کشمش کولیان، اقروس، اقرس و کشمش کاولیا و در زبان انگلیسی European mistletoe و Common mistletoe نیز خوانده می‌شود.
دارواش یک گیاه نیمه انگلی است که بذر آن به وسیله پرندگانی چون دارکوب در تنه درختان قرار می‌گیرد و رشد میکند. این گیاه با فرو کردن ریشه‌های خود درون شاخه‌های درخت میزبان به ویژه پهن‌برگان، شیره خام آن را گرفته و پس از تبدیل به شیره پرورده، از آن تغذیه میکند. البته باید توجه داشت که دارواش دارای برگ است و بخشی از تغذیه مورد نیاز را خودش تولید میکند. از جمله درختان مورد علاقه دارواش به صنوبر، بید، زالزالک، گلابی، سیب، شاه‌بلوط، آلو، بادام، غان، ممرز و… می‌توان اشاره کرد. این گیاه علاوه بر ظاهر زیبا، دارای خواص دارویی نیز می‌باشد. به همین دلیل آن را از بین نبرده و به آن اجازه رشد می‌دهند. از این گل در تزئینات کریسمس نیز استفاده می‌شود.
دارواش گیاهی یک پایه است و گل‌های نر وماده بر روی یک درختچه قرار دارند. این گیاه در حدود ۴ تا ۶ سالگی شروع به گل‌دهی میکند. گل‌های دارواش بسیار جذاب هستند و در اواخر زمستان یا اوایل بهار شکوفا می‌شوند.
۵ ماه پس از گرده‌افشانی میوه‌ها بالغ می‌گردند. میوه‌های داروش گرد، سفيد رنگ شبيه به مرواريد است و درون آن بذرهاي بسيار چسبناكي وجود دارد، به طوري كه در گذشته دارواش در ساخت چسب آهن کاربرد داشته است. در ميوه‌هاي بالغ، فشار داخلي زيادي وجود دارد و در صورت لمس، بذر خود را تا فاصله‌ای در حدود ۲۰ متر پرتاب مي‌كند. بذر دارواش توسط مدفوع یا چسبیدن به منقار پرندگان در مناطق مختلف پخش می‌شود.
دارواش همچنین قادر به رشد در انواع خاک‌های شنی، ماسه‌ای، لومی، اسیدی، خنثی و قلیایی می‌باشد.
از خواص درمانی دارواش به کاهش فشار خون، بهبود گردش خون، قطع خونريزي داخلي، تشنج، نقرس، هيستري، سياه‌سرفه، آسم، سرگيجه، اسهال، تپش قلب، صرع، رماتيسم، سردرد ميگرني و اضطراب می‌توان اشاره كرد. به تازگی از عصاره این گیاه برای درمان سرطان و ایدز استفاده می‌شود. باید توجه داشت که مقدار استفاده از این گیاه به دلیل وجود سم، بسیار کم است و در صورت مصرف بیش از اندازه عوارض خطرناکی را به دنبال دارد.
نویسنده: مطهره سادات میرلوحی
